Τι εννοούμε όταν λέμε ότι ένα νεογνό έχει πυλωρική στένωση;
Η πυλωρική στένωση είναι μία συγγενής πάθηση που μπορεί να εμφανισθεί σε νεογνά ηλικίας από 15 – 45 ημερών.
Όπως φαίνεται και στο σχήμα, ο πυλωρός είναι η έξοδος του στομάχου προς το 12δάκτυλο. Το γεύμα του νεογέννητου ( γάλα εν προκειμένω) κατεβαίνει από τον οισοφάγο, περνά στο στομάχι και στη συνέχεια με τη βοήθεια συσπάσεων του στομάχου διέρχεται από τον πυλωρό και περνά στο 12δάκτυλο και στη συνέχεια στο υπόλοιπο έντερο για να συνεχιστεί η πέψη.
Στην περίπτωση της πυλωρικής στένωση, το τοίχωμα του πυλωρίου υπερτέφεται, «παχαίνει» σε τέτοιο βαθμό που προκαλεί σχεδόν κλείσιμο αυτής της διόδου, όπως φαίνεται από το σχήμα 2. Το αποτέλεσμα είναι, να μην μπορεί να γίνει η προώθηση του περιεχομένου του στομάχου, παρά τις έντονες συσπάσεις του. Αυτό λέγεται συγγενής υπερτροφική στένωση.
Πως θα καταλάβω ότι το παιδί μου έχει πυλωρική στένωση;
Είναι αδύνατον να μην το καταλάβετε! Η πάθηση αυτή, τουλάχιστον στην πλήρη εκδήλωσή της, έχει πολύ θορυβώδη συμπτώματα. Το παιδί κάνει ορμητικούς εμέτους. Τους λέμε ρουκετοειδείς, γιατί πετάγονται μακριά σαν ρουκέτα. Στην αρχή μόνο σε μερικά γεύματα της ημέρας. Μετά από λίγες μέρες, οι έμετοι αυτοί εμφανίζονται κατά από κάθε γεύμα. Το χαρακτηριστικό είναι ότι το παιδί μετά τον έμετο, έχει «βουλιμία». Δηλαδή, θέλει να ξαναφάει.
Λόγω των εμέτων, το παιδί αρχικά δεν παίρνει το προβλεπόμενος βάρος ( 25 – 30 γραμμάρια κάθε μέρα), στη συνέχεια όμως χάνει και βάρος. Όλα αυτά εξελίσσονται αρκετά γρήγορα, δηλαδή σε διάστημα 1- 2 εβδομάδων. Παράλληλα με τα παραπάνω, συμβαίνουν στο νεογνό και ηλεκτρολυτικές διαταραχές που συνοψίζονται στον ιατρικό όρο «υποχλωραιμική υποκαλιαιμική αλκάλωση».
Σε ποια ηλικία εμφανίζεται η πυλωρική στένωση;
Η πυλωρική στένωση συνήθως κάνει την εμφάνισή της από την 15η έως και την 45η μέρα της ζωής. Αυτά είναι δύο ακραία ηλικιακά όρια. Οι περισσότερες περιπτώσεις όμως, εμφανίζονται κάπου στη μέση αυτής της περιόδου.
Πώς θα επιβεβαιωθεί ότι το παιδί μου έχει πράγματι πυλωρική στένωση;
Θ το υποψιαστεί ο Παιδίατρος και θα ζητήσει αμέσως να γίνει υπερηχογράφημα στομάχου – πυλωρού. Η διάγνωση τίθεται ΑΔΙΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΑ μετρώντας το μήκος του πυλωρού και το πάχος του πυλωρικού μυός. Οι τιμές που θα προκύψουν αξιολογούνται σε συσχετισμό με την ηλικία. Σε γενικές γραμμές, όταν ο πυλωρικός μύς έχει πάχος 4 χιλιοστά και ο πυλωρός μήκος πάνω από 14 χιλιοστά, τότε η διάγνωση της πυλωρικής στένωσης, είναι βέβαιη.
Ωστόσο, σε ένα νεογνό 20 ημερών μία τιμή 3, 7 χιλιοστά πάχους πυλωρικού μυός, δεν αποκλείει την πυλωρική στένωση. Εάν μάλιστα και το μήκος του πυλωρού κινείται σε ανώτερα ή σε παθολογικά όρια, τότε η διάγνωση είναι βεβαία.
Ποια είναι η αντιμετώπιση αμέσως μετά τη διάγνωση;
Η αντιμετώπιση της πυλωρικής στένωσης, συνοπτικά έχει ως εξής:
- Άμεση εισαγωγή σε Παιδοχειρουργική Κλινική
- Χορήγηση των απαιτούμενων υγρών και ηλεκτρολυτών (Κάλιο, νάτριο και χλώριο) στις ποσότητες που χρειάζονται για να καλυφθούν οι ημερήσιες ανάγκες του νεογνού και οι απώλειες που είχε ως την ώρα της εισαγωγής.
- Τοποθέτηση ενός «ρινογαστρικού» καθετήρα για να αναρροφά το περιεχόμενο του στομάχου που δεν μπορεί να προωθηθεί, αλλά και για να γίνεται έκπλυση με φυσιολογικό ορό. Αυτό βοηθάει στην ανακούφιση από την αλκαλική γαστρίτιδα που υπάρχει σε περιπτώσεις πυλωρικής στένωσης.
- Προεγχειρητικός αιματολογικός και βιοχημικός έλεγχος.
- Χειρουργική επέμβαση υπο γενική αναισθησία (πυλωρομυοτομή).
Είναι δύσκολη η επέμβαση της πυλωρομυοτομής; Πώς θα βγει το παδί από το χειρουργείο; Πότε θα σιτισθεί και πώς;
Η επέμβαση γίνεται με όλους τους κανόνες ασφαλείας για να εξασφαλίζεται η υγεία του νεογνού. Στην πραγματικότητα, απλώς τέμνεται ο πυλωρικός μυς σε όλο του το μήκος για να απελευθερωθεί το άνοιγμα του στομάχου προς το 12δάκτυλο. Φανταστείτε πώς θα κόβατε ένα στενό δαχτυλίδι που δεν μπορείτε να το βάλετε από το δάκτυλό σας, αλλά χωρίς να κόψετε και το δάκτυλό σας.
Η επέμβαση διαρκεί περίπου μία ώρα.
Το νεογέννητο ξαναγυρνά σε θάλαμο συνήθους νοσηλείας, έχοντας ακόμη τον ρινογαστρικό σωλήνα και τον ορό. Παίρνει αντιβίωση και όσο παυσίπονο απαιτείται. Ο σωλήνας αφαιρείται μετά από 8- 12 ώρες, οπότε και αρχίζει προοδευτικά η επανασίτιση. Μην απογοητευθείτε αν το παιδί σας στο δεύτερο ή τρίτο γεύμα κάνει έμετο. Αρκετές φορές, οφείλεται στην μη πλήρη αναδρομή της αλκαλικής γαστρίτιδας.
Δύο ημέρες μετά την επέμβαση το παιδί σιτίζεται κανονικά όπως και πριν από την τρίτη ημέρα είναι πολύ πιθανόν ότι μπορεί να πάει σπίτι του.
Υπάρχουν επιπλοκές;
Ναι, όπως σε κάθε επέμβαση. Στην περίπτωση της πυλωρικής στένωσης, είναι σπάνιες. Μόνο για τις αναφέρουμε, είναι η αιμορραγία από το σημείο της πυλωρομυοτομής ή από το τραύμα, η διάτρηση του υποκείμενου βλεννογόνου του πυλωρού κατά την επέμβαση, ή η επαναστένωση. Τονίοζουμε όμως και πάλι, ότι είναι σπάνιες και εύκολα αντιμετωπίσιμες.
Η επέμβαση της πυλωρομυοτομής γίνεται λαπαροσκοπικά;
Είναι η ερώτηση της εποχής. Η λαπαροσκοπική προσέγγιση ως ελάχιστα επεμβατική τεχνική έχει τις ενδείξεις της στη νεογνική, βρεφική και παιδική ηλικία.
Ωστόσο, αυτή καθαυτή η πυλωρομυοτομή, με μία μικρή τομή στο δεξιό υποχόνδριο ή στον ομφαλό, είναι η κατ΄ εξοχή ελάχιστα επεμβατική τεχνική η οποία, κατά τη γνώμη μου, συγκρίνεται και υπερτερεί της λαπαροσκοπικής τεχνικής.
